امروزه یکی از هنرهای دستی پر رونق شمع سازی می باشد که در این مطلب به معرفی وسایل مورد نیاز شمع سازی می پردازیم و در مورد تک تک وسایل مورد نیاز شمع سازی توضیح مختصری خواهیم داد. در ادامه با 18 ابزار شمع سازی آشنا می شویم:
وسایل مورد نیاز شمع سازی چیست؟
1 – قالب:
یکی از با اهمیت ترین وسایل شمع سازی قالب آن می باشد که در جنس ها و طرح های گوناگون ساخته می شوند. قالب ها معمولا به صورت شیشه ای، فلزی، پلاستیکی یا سیلیکونی تولید می شوند. در میان قالب ها بهترین نوع از نظر هنرمندان این حرفه قالب شیشه ای می باشد زیرا در قالب های شیشه ای شمع ها صاف و صیقلی تولید می شوند و عمر بیشتری نسبت به قالب های پلاستیکی دارند. اما از نظر قیمت قالب های پلاستیکی و فلزی از شیشه ای ارزان تر هستند. نکته ی دیگر که باید در مورد قالب ها بدانید این است که جهت قرار دادن فتیله در شمع، قالب ها دارای سوراخی در کف یا بالا (بستگی به قالب) می باشند.
2 – فتیله:
از دیگر مواد لازم برای شمع سازی فتیله است که اغلب از جنس کتان می باشد. فیتیله ها در اندازه ها و ضخامت های گوناگون ساخته می شوند که بستگی به قطر شمع دارد. فتیله ها معمولا در دو نوع قیطانی و نخ پرک ساخته می شوند.
3 – سوزن یا قلاب فتیله:
قلاب یا سوزن فتیله برای نگه داشتن فتیله در وسط شمع در هنگام ریختن پارافین ذوب شده در قالب استفاده می شود. به این طریق که باید فتیله را به قلاب گره بزنیم تا در وسط قرار گیرد و بعد پارافین را درون قالب بریزیم.
4 – پارافین:
شالوده اصلی شمع سازی را می توان پارافین نامید که بدون آن شمع پدید نمی آید. پارافین ماده ای سفید و مات بوده که از مواد نفتی بدست می آید. این ماده از نظر ذوب درجات مختلفی دارد که برای شمع سازی از نقطه ذوب 60 تا 63 درجه سانتی گراد استفاده می کنیم. پارافین انواع مختلفی دارد که به طور مختصر به آن ها می پردازیم.
پارافین کریستالی: از این پارافین به دلیل داشتن انعطاف بالا برای ساخت شمع های دست ساز استفاده می شود. این پارافین با دست حالت می گیرد و برای ساخت شمع هایی استفاده می شود که می خواهیم شکل خاصی بگیرد. این پارافین کمی گران تر از نوع های دیگر است اما اگر کیفیت آن پایین باشد شمع زیبا و شفافی از آن بدست نمی آید.
پارافین قالبی: این پارافین که ارزان ترین و ساده ترین پارافین موجود در بازار است برای شمع های معمولی که به صورت ساده و رنگی می بانشد استفاده می شود.
پارافین شنی: این نوع پارافین که مانند دانه های ترافل قنادی و در رنگ های مختلف است مناسب ساخت شمع های از نوع تپه ای است.
پارافین پولکی: در اصل نوعی از همان پارافین شنی است و همانطور که از نام آن پیداست شبیه پولک است. هم می توان داخل قالب ریخت و با پارافین ذوب شده دیگر ترکیب کرد و هم به صورت تزیینی استفاده کرد.
پارافین ژله ای: این پارافین با دیگر پارافین ها متفاوت است و حالت چرب و لغزنده ای دارد. مناسب برای استفاده در لیوان و ظروف است مانند شمع هایی کهدرون آن ها وسیله های تزیینی دیده می شود.
پارافین مایع: البته می توان آن را مثل بقیه پارافین ها روشن کرد اما بیشتر برای تزیین استفاده می شود. اغلب در لیوان یا گیلاس ریخته می شود و روی آن را طلق قرار می گیرد که پایه نگهدارنده فتیله است.
5 – اسید استئارین:
این ماده که جهت استحکام بیشتر پارافین استفاده می شود ماده ای بی طعم، بی رنگ و بی بو است. کریستال های آن ورقه ورقه بوده که در الکل وارت داغ حل می شود و برای ساختن شمع و صابون نیز به کار می رود و در شمع سازی باعث افزایش مدت سوخت به پارافین می شود. اسید استئارین خود حلال خوبی بوده و نه تنها باعث می شود رنگ به خوبی حل شود بلکه باعث می شود تا شمع پس از خشک شدن کوچکتر شده و به راحتی از قالب جدا شود. اگر از آن زیاد استفاده شود ممکن است شمع حالت صابونی به خود بگیرد. میزان مورد استفاده در شمع سازی برای هر نیم کلیو پارافین 50 گرم می باشد.
6 – رنگ:
از دیگر وسایل ضروری در شمع سازی، رنگ مخصوص شمع سازی می باشد که در بازار موجود می باشد. البته می توان از مداد شمعی هم استفاده نمود و فراموش نکنید که در ساخت شمع از رنگ کمتر استفاده کنید زیرا شمعی که دارای رنگ زیادی است خوب نمی سوزد.
رنگ ها نوع دیگری به نام رنگ شب نما یا فلورسنت دارند که به صورت پودر می باشد که معمولا در پارافین های پولکی استفاده می شوند.
7 – ظرف مخصوص:
ابزار دیگر شمع سازی ظرف مخصوصی است که برای ذوب کردن پارافین از آن استفاده می شود. برای این کار معمولا از ظرف فلزی استیل یا آلومینیوم استفاده می شود. به این صورت که دو ظرف تهیه می کنیم یک ظرف بزرگتر و یک ظرف کوچکتر و ظرف بزرگتر را آب می کنیم تا جوش آید و ظرف کوچکتر را که شامل پارافین است درون ظرف بزرگتر قرار می دهیم تا پارافین ذوب شود و برای ریختن در قالب آماده شود.
8 – چسب کاغذی:
چسب کاغذی هم که همیشه در دسترس است در آموزش شمع سازی هم به کار می آید، در شمع سازی برای ثابت نگه داشته فتیله در ته قالب استفاده می شود.
9 – براکس:
از دیگر وسایل شمع سازی براکس بوده که برای نسوز کردن فتیله شمع استفاده می شود. به این صورت که یک قاشق چای خوری براکس و نمک را مخلوط کرده و در یک استکان آب جوش قرار می دهیم تا 5 دقیقه بجوشد و فتیله را درون آن قرار می دهیم و سپس فتیله را از آن خارج کرده و در یک سطح صاف می گذاریم تا خشک شود.
از دیگر روش های نسوز سازی فتیله استفاده از موم عسل می باشد به این صورت که موم را روی بخار ذوب کرده و 5 دقیقه فتیله را در آن قرار می دهیم و سپس به صورت بالا که گفته شد آن را خشک می کنیم.
10 – عطر:
اگر می خواهید خودتان و یا مشتری در هنگام سوختن شمع بوی مواد نفتی به مشامش نخورد از عطر شمع استفاده کنید. عطر شمع در انواع گوناگون وجود دارد و در هنگامی که پارافین ذوب شده را در قالب می ریزید باید اضافه کنید.
11 – دماسنج:
اگر می خواهید در کار خود دقیق باشید و در هنگام ذوب کردن پارافین درجه حرارت درست را رعایت کنید می توانید از دماسنج های مخصوص شمع سازی استفاده کنید تا در دمای 60 درجه که نقطه ذوب پارافین است رد نشوید زیرا بعد از این حرارت پارافین بخار شده و از بین می رود.
12- وسایل تزیینی:
از دیگر موارد که تقریبا در بیشتر کارهای هنری استفاده می شود وسایل تزیینی می باشد تا برای زیبا سازی شمع هایی که ساخته اید استفاده کنید. بستگی به خلاقیت خود می توانید وسایل تزیینی و یا حتی پایه های فرفورژه خریداری کنید و شمع هایی که درست کرده اید را زیبا کنید.